Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören iki kaldıraçlı piyasa VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası) ve varant piyasası tüm kazanç fırsatlarına rağmen yatırımcı için birçok bilinmezliklerle doludur.
Borsa İstanbul Pay Piyasası yüzyılın üzerindeki tarihine rağmen hala istenilen seviyede yatırımcı kitlesine ulaşmamıştır. Aynı zamanda VİOP ve varant piyasası tüm cazibesine rağmen büyük yatırımcı kitlelerin bilmediği bir dünyadır. Hâlbuki yatırımcı bu piyasalarda spot borsalara göre çok daha az sermaye ile fiyatların hem düşüşüne hem yükselişine düşük işlem maliyetleri ile yatırım yapabilir.
Varant piyasası ve VİOP yatırımcıya çok önemli avantajlar sağlar diğer taraftan bu iki piyasanın birbirine göre göreceli üstünlükleri vardır. Peki, spot piyasa ürünlerine avantajlı yatırım imkanları sunan bu iki kaldıraçlı ve vadeli piyasa neden birbirinden farklı ve bu piyasaların yatırımcıya sağladığı avantajlar neler. İşte! VİOP ve varant piyasaları, birbirinden farkları ve göreceli avantajları…
VİOP ve varant piyasalarının farkları
VİOP ve varant piyasası her ne kadar spekülatör ve risk yönetimcilerin buluşma adresi olsa da bu iki piyasada yatırımcıların bulunma sebepleri nüans farkları ile ayrışıyor. Varant piyasasında pozisyon alan yatırımcı ile VİOP piyasasında pozisyon alan yatırımcılar şu ana farklılıklara göre bu piyasalarda konumlanıyorlar.
- VİOP’ta işlem gören enstrümanlar vadeli işlem sözleşmeleridir fakat varantlar menkul kıymetleştirilmiş opsiyonlardır.
- Varant piyasası da VİOP’ta Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren birbirinden farklı iki piyasadır. Varantlar Borsa İstanbul Pay Piyasası altında Kollektif Yatırım Ürünleri ve Yapılandırılmış Ürünler Pazarı’nda işlem görür. VİOP ise Borsa İstanbul çatısı altındaki vadeli ve kaldıraçlı diğer bir piyasadır.
- VİOP’ta işlem yapabilmek için BİST tarafından belirli rutinlerde belirlenen teminat karşılığında pozisyon açılabilir. Varantlarda ise varant ihraççısı kurum tarafından ,ihraç koşullarına göre kurum tarafından belirlenen varant primi karşılığında kullanım hakkı elde edilir.
- Varantlarda varant primi, VİOP’ta teminat karşılığında işlem yapılır.
- Varantlarda VİOP’ta ki gibi teminat tamamlama çağrısı yoktur.
- Varantlar, VİOP enstrümanlarına göre dayanak varlıktan farklı olarak asimetrik getiri sağlarlar.
- Varantlarda işlem maliyeti VİOP’a göre daha düşüktür.
- Varantlarda VİOP’a göre çok daha az varlık ile işlem yapılabilir.
- Varantlarda fiyat kotasyonu ihraççı kurum ya da ihraççı adına piyasa yapıcı tarafından sürekli müzayede sistemi ile sağlanır. Varant fiyatları bu kotasyonlar üzerinden gelişir. VİOP’ta ise fiyatlar arz ve talebe göre yatırımcılar arasında oluşur.
- Varantlarda vade sonunda varantın değeri sıfırlanır, VİOP’ta ise vade bitiminde sözleşmenin değeri uzlaşma fiyatına göre gerçekleşir.
- VİOP’ta tüm TL pozisyonları ve nakitleri nema geliri elde ederken varantlarda nemalanma yoktur.
Varantlarda yatırım tercihi spot ve VİOP piyasasına göre çok daha az sermaye ile varant primi karşılığında teminat tamamlama zorunluluğu olmadan çok az işlem maliyetleri ile yapılır. Diğer taraftan VİOP’a göre daha riskli bir piyasadır çünkü yatırımcının tüm varant yatırımını kaybetme riski vardır.
Varantlarda Brent petrol, ons altın yatırımları BİST bünyesinde yapılması açısından avantajlı olarak görülmektedir. Diğer taraftan gerek VİOP gerekse BİST işlemlerinin risk yönetiminin varant hisselerinde de çok az birikimler ile yapılmasını birçok yatırımcı cazip bulur.
Varantlarda ve diğer enstrümanlarda GCM Yatırım avantajları ile işlem yapmak ve daha fazla bilgi almak için kurumun web adresini ziyaret edebilirsiniz.