Aracı Kuruluş Varantı Nedir?

Aracı kuruluş varantları, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kanunlarına göre banka ve aracı kurumlar tarafından Borsa İstanbul’da işlem görmek üzere ihraç edilmektedirler. Aracı kuruluş varantları ihraç koşulları, kote koşulları ve işlem koşulları kanunlarla düzenlenmiştir.

Aracı kuruluş varantları elinde bulunduran kişiye, dayanak varlığı ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakkı veren, bu hakkı nakdi ya da kaydi uzlaşı ile kullanılan menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası araçları olması açısından caziptir.

Aracı kurum varantları; spot piyasada işlem gören hisse, ekonomik gösterge, döviz, emtia, kıymetli maden, geçerliliği uluslararası alanda genel kabul görmüş endeks gibi menkul kıymetlerin ya da menkul kıymet sepetlerin dayanak teşkil ettiği opsiyon özelliği taşıyan tüm ürünler üzerine türetilmiş varlıklardır.

Aracı kurum varantlarının özellikleri

Borsaya kotedirler ve ihraç sonrası Borsa İstanbul Pay Piyasası’nda işlem görürler.

-Opsiyon sözleşmelerinin menkul kıymetleştirilmiş halledir ve türev, kaldıraçlı ürünlerdir.

Varant alan veya satan tarafa ödediği prim karşılığında bir menkul kıymeti, bir menkul kıymet sepetini ya da bir endeksi, vade sonunda veya vadeden önce, belirlenmiş olan bir fiyat seviyesinden (ihraççıdan) alma ya da (ihraççıya) satma hakkı verir.

– Takası diğer menkul kıymetlerle aynıdır (T+2).

-Türev ve kaldıraçlı finansal ürünlerdir.

– İhraççının sermaye temin etmek amacı ile ihraç edeceği bir ürün değildir ve ihraççının şahsi sorumluluğu altındadır.

– Varantı satın alan yatırımcı yükümlülük değil, hak satın almış durumdadır.

Varant ihraççısı aracı kurum veya anlaşmalı kurum piyasa yapıcılığı yapmak zorundadır ve sürekli olarak ilgili varant tahtasında likiditeyi sağlama mecburiyetindedir. 

Varantların avantajları

-Varantlar, fiyatların yükselişi ve düşüşü dahil her iki yönde de yatırım imkanı sağlar.

-Spot piyasa finansal varlıklarına çok daha az miktarlarla varant primi ödeyerek piyasanın düşüşüne ve yükselişine yatırım fırsatı verir.

-Aracı kurum varantları, Hisse senetleri, paritelere, ons ve gram altına, yabancı ve yerli borsa endekslerine, Brent petrol, tahvil ve bonolara kısa ve orta vadeli yatırım yapmanın kolay yoludur.

-Varant primi ile riskin sınırlı olması nedeniyle limitli zarar limitsiz kar potansiyeli taşırlar.

-Etkin kaldıraçlı ürünlerdir.

-Göreceli düşük işlem komisyonu

-Risk yönetimi açısından spot piyasaya göre daha az miktarla avantaj sağlarlar

-Spekülatif kazanç

-Asimetrik getiri

Varantların dezavantajları

Aracı kurum varantlarının sağlamış olduğu bir dizi avantajın yanında bazı riskleri de vardır.

Varantlar vadeli ürünlerdir ve işlem stratejisinin gerçekleşme şansı vade ile sınırlıdır.

Kaldıraçlı ürünlerdir kaldıraç sistemi kazanç fırsatları kadar kayıp riskleri de içerir.

Aracı kurum varantlarında tüm varant enstrümanda olduğu gibi vade unsuru vardır. Vade sonuna yaklaştıkça değeri azalır, azalan zaman değeri vardır. Bu açıdan ek bir maliyet oluşturur.

Aracı kurum varantlarında GCM Yatırım avantajları ile yatırım imkanı

GCM Yatırım güçlü mali yapısı, dünya standartlarında yeni nesil altyapı teknolojisi, alanında uzman profesyonel kadrosu ve küresel ve yerelde kaldıraçlı piyasalarda güçlü deneyimi sektörün lider ve ödüllü bir aracı kurumdur. Daha fazla bilgi için kurumun webadresini ziyaret edebilirsiniz.

Varant Piyasasında Kaldıraç Kullanımı

Varant piyasasında kaldıraç kullanımı Forex ve VİOP gibi kaldıraçlı piyasalar ile benzer özellikler taşısa da varant piyasasında kaldıraç olarak tanımlanan sistem aslında etkin kaldıraçtır. Etkin kaldıracın varant piyasasının yatırımcıya cazip gelen avantajlı özellikleri ile etkisi daha güçlü olmaktadır.

Varant piyasasında kaldıraç kullanımında basit kaldıraç ve etkin kaldıraç olarak iki farklı tanımlama ile karşılaşılmaktadır. Her iki kaldıraç hesaplamalarının bilinmesi ve yatırım stratejilerine uygun kullanılması açısından dikkat edilmesi gereken incelikler vardır.

Varant piyasasında kaldıraç kullanımının detaylarına girmeden önce konunun daha iyi anlaşılması için şu tanımlar ve formüller üzerinde durmak gerekiyor.

-Varant piyasasında kaldıraç nedir,

-Varant piyasasında basit kaldıraç ve formülü, hesaplanması,

-Varant piyasasında etkin kaldıraç ve formülü ve hesaplanması

Varant piyasasında etkin kaldıraç ile basit kaldıraç arasındaki farklar.

Varant piyasasında kaldıraç nedir?

Varant piyasasında kaldıraç (gearing – ayarlama); spot piyasada işlem göre dayanak varlığı çok daha az miktarla alma -satma hakkı veren parametredir fakat bu parametre diğer piyasalarda kullanılan basit kaldıraç ile karıştırılmamalıdır.

Varantlarda ayarlama nedir;  spot piyasadaki dayanak varlığı sadece kullanım fiyatından alma – satma hakkıdır.

Ayarlama, temel olarak, dayanak varlık fiyatının, bir adet varantın kaç adet dayanak varlıkta işlem hakkı verdiğiyle (çarpan) çarpımının, varant fiyatına bölünmesi ile bulunur.

Varantlarda kaldıraç (ayarlama) kullanımına örnek

USD/TRY paritesi dayanak varlığının cari fiyatı 5,77

Varant kullanım fiyatı : 1,45 TL

1 Varant 10 ABD doları alma – satma hakkı veriyor.

Varant kullanım fiyatı 1,45 TL olsun. Spot piyasada 10 ABD doları pozisyon açmak için yatırımcının kullanacağı 57.7 TL’dir fakat yatırımcı 1,45 TL varant primi ile  spot piyasaya göre 1/39 oranında fiyat ile 10 ABD dolarını alma –satma hakkını elde etmektedir.

Varantlarda basit kaldıraç nedir?

Basit kaldıraç oranı,  dayanak varlığa doğrudan yatırım yapmadan, aynı varlığa ne kadar az miktarla işlem yapılacağını gösterir.  Dayanak varlık fiyatı ve varant değeri arasında birebir ilişki olduğunu varsayan basit kaldıraç şu formül üzerinden hesaplanır;

Basit kaldıraç= Hisse fiyatı/ ((varant fiyatı) x2 (dönüşüm oranı))

Varantlarda etkin kaldıraç nedir?

Etkin kaldıraç, dayanak varlık fiyatındaki yüzde bir değişime karşılık varant fiyatının yüzde kaç değişeceğinin göstergesidir.

Etkin kaldıraç: Ayarlama x Delta

Yüzdesel bazda gösterilir, mesela; dayanak varlık fiyatınki %1’lik değişimin varant fiyatında yaklaşık %10’luk harekete neden olacağı şeklinde düşünülür.

Dayanak fiyatındaki değişimler varant fiyatı ile birlikte kaldıraç ve delta parametrelerini de etkileyebileceğinden bu parametrelerin takip edilmesi doğru olur.

Etkin kaldıraç ile ilgili genel varsayım varant kâra geçtikçe etkin Kaldıraç düşerken zararda olan varantlar için de etkin kaldıraç yükselir.

Basit kaldıraç ile etkin kaldıraç arasında ki fark

Basit kaldıraç ile etkin kaldıraç arsındaki fark, basit kaldıraç dayanak varlık fiyatı ve varant değeri arasında birebir ilişki olduğunu varsayarken etkin kaldıraç deltaya odaklanarak daha gerçekçi bir sonuç verir.

GCM Yatırım avantajları ile varant işlemleri

Sektörün ödüllü ve lider kurumlarından geniş yetkili aracı kurum GCM Yatırım dünya standartlarında yeni nesil teknolojik alt yapı, güçlü mali yapı ve profesyonel uzman kadrosu ile finans piyasalarının önemli oyuncuları arasındadır.

Varantlarda ve diğer enstrümanlarda GCM Yatırım avantajları ile işlem yapabilirsiniz. Daha fazla bilgi için kurumun webadresini ziyaret edebilirsiniz.

Varant Türleri, Amerikan ve Avrupa Varantları, Varant Çeşitlerine Göre Avantajları

Varant türleri yatırım stratejilerine ve risk yönetimine uygun varantın seçimi açısından çok önemlidir. İhraç koşulları, popüler yatırım enstrümanları ve hedef yatırımcı kitlesine göre değişiklik gösteren varant türlerinin öncelikle ihraç koşullarına göre ana çatıda ayrıştığına dikkat etmek gerekir. Bu çerçevede ihraç koşullarına göre varant türlerini açıkladıktan sonra alt başlıklar altında varant türlerini anlatacağız.

İhraç koşullarına göre varant tipleri

Varant tipleri öncelikli olarak ihraç koşullarına bağlı olarak Amerikan, Avrupa tipi ve Bermuda tipi varantlar olarak ayrılır. Avrupa ve Amerikan tip varantların Türkiye’de kullanımı yaygınken Bermuda tip varantların kullanımı yurtdışında yaygındır.

Amerikan tipi varantlar; varant piyasasının yaygın kullanımda olan ve yatırımcının esnek davranabildiği varant tipidir. Amerikan tipi varantlar ister vade içinde ister vade sonunda alım/satım işlemi yapılmasına imkan tanır. Kullanımı çok yaygındır.

Avrupa tipi varantlar; daha çok risk yönetimi açısından tercih edilen ve vade sonuna kadar alma/satma hakkı vermeyen varant tipidir. Varant piyasasında vade içinde spekülatif kazançlara fırsat vermemesi açısından çok tercih edilmeyen varant türleridir. Amerikan tipi varantlara göre daha ucuzdur.

Bermuda tipi varantlar; Varant piyasasının yatırımcının vade sonunu beklemeden önceden belirlenmiş fiyattan ve tarihlerde genellikle ayda bir gibi alma /satma hakkı veren egzotik varantlardır.

Dayanak varlıklara göre varant türleri

Finansal piyasaların zengin enstrüman çeşitliliği varant piyasasına da yansır. Varant piyasasında da finansal piyasaların popüler enstrümanları endeksler, paylar, pariteler, emtialar, petrol, kıymetli madenler, sepet varlıklar dahil çok geniş yelpazede dayanak varlıktan oluşur.

Dayanak varlık gruplarına göre varantlara örnek olarak ons altın varantları, Dax endeks varantı, hisse varantları, USD/TL varantları, BİST 30 varantı gibi birçok kategoride çok geniş yelpazede varant örnek verilebilir. Bu arada aynı dayanak varlıktan ve aynı vadede fakat farklı kullanım fiyatlarında ve kombinasyonlarında varantlar kendi içinde çeşitlenir. Yatırımcı bu durumda karlı varantları bulmada çok seçici davranmalıdır.

Stratejilere göre varant tipleri

Yatırım stratejilerine bağlı olarak varantlar turbo, düello ve yayılma varantları olarak ayrışır.

Turbo varantlar (nakavt varantlar); menkul kıymetleştirilmiş nakavtlı opsiyonlardır. Turbo varantlarda kullanım fiyatı dışında ek olarak bariyer seviyesi vardır. Kullanım fiyatının vade içinde bariyer seviyesine değmesi ya da aşması durumunda turbo varant değersizleşir ya da nakavt olur. Bu durumda nakavt olan varant vade sonu gelmeden işlemden kaldırılır.

Yayılma varantları; risk yönetimi açısından yatırımcının elini güçlendiren yayılma varantları normal varantlara göre daha ucuz olmakla birlikte sınırlı kazanç imkanları acısından bazı yatırımcılar için cazip değildir. Yayılma varantlarında aynı vade ve aynı dayanak varlıkta birinde uzun birinde kısa pozisyon açılarak farklı piyasa beklentilerine yatırım yapılarak riskten korunmaya çalışırlar. Varant fiyatının yönü belli olduğunda diğer varant kapatılır.

Düello varantları; yatırımcının uzun ve kısa stratejilerini (pair trade) gerçekleştirme imkanı sağlar. Kısa pozisyon açmadan paya ya da bir endekse göre göreceli olarak performans sağlamasından kazanç sağlayan ürünlerdir. Dolayısıyla yatırımcı açığa satış maliyetine katlanmaz.

GCM Yatırım avantajları ile işlem fırsatı

Varantlarda ve diğer tüm kaldıraçlı ürünlerde sektörün ödüllü ve lider kurumu GCM yatırım ile avantajlı yatırım fırsatlarını yakalayabilirsiniz.

Dünya standartlarında teknolojik alt yapı, güçlü öz sermaye, alanında profesyonel uzmanlar ve üstün müşteri memnuniyeti odaklı hizmet anlayışı ile beklentilerinizin üstünde yatırım deneyimi yaşarsınız. Daha fazla bilgi için kurumun web adresini ziyaret edebilirsiniz.

Varantlarda Nasıl Yatırım Yapılır?

Varantlar Türk yatırımcı kitlelerinin büyük kısmının farkındalığının olmadığı enstrümanlardır. Bununla birlikte varantlarda oluşan yatırım fırsatları risk iştahı yüksek bir azınlığın ya da hedge ihtiyacı olan kurumsal ve bireysel yatırımcılar için vazgeçilmez yatırım enstrümanları olarak popüler enstrümanlar listesinde hızla yükseliyor.

Varantlarda oluşan yatırım fırsatlarına ve hedge imkanlarına ilginin artması sonucu yeni yatırımcılar tarafından en çok yönlendirilen sorgular arasında ‘varantlarda nasıl yatırım yapılır’ yer alıyor.

Varantlarda nasıl yatırım yapılır?

Varantlar Borsa İstanbul bünyesinde Pay Piyasası’nda işlem görüyor dolayısıyla varantlarda işlem ya da yatırım yapmak için yatırımcıların SPK’dan lisanslı banka ya da aracı kurumlarda varant müşteri hesabının olması gerekiyor.

Varantlarda işlem aracılığı olan kurumlarda yatırım hesabının açılması ve beraberinde varant müşteri sözleşmesinin, risk bildirim formunun doldurulması ile varant yatırım hesabı açılıyor. Eğer yatırım hesabı varsa sadece varant müşteri sözleşmesinin imzalanması ve risk bildirim formunun doldurulması yeterli oluyor.

Uzman desteği ile doğru varant seçimi

Varant müşteri hesabının açılması ile birlikte müşteriye özel oluşturulan kullanıcı adı ve şifre ile yatırımcı aracı kurumun işlem platformunda yatırım yapmak istediği varantı, işlem yönünü, vadesi ile seçiyor. Mesela DolarTL’de alım/satım işlemi yapmak isteyen yatırımcı döviz varant kategorisinden DolarTL varantlarını ve işlem yönünü, risk grubunu seçerek yatırım yapabiliyor. Fiyatlarda düşüş bekliyorsanız döviz varantlarında satım varantı seçiliyor.

Varant seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken önemli bir detay daha vardır, kaldıraç, duyarlılık ve teta değerleri de aynı varant grubunda dikkate alınmalıdır. Eğer ki varant fiyatının dayanak varlık fiyatına daha hızlı tepki vermesini istiyorsanız düşük duyarlıklı olan varantlar arasından seçim yapılmalıdır. 

Varant piyasasında bilgi en büyük güçtür

Yeni varant yatırımcıları için varantlarda nasıl işlem yapılır konusu biraz karmaşık gibi görünse de alanında uzman profesyoneller tarafından sağlanan finansal okuryazarlık eğitimleri, webinarlar, e-eğitimler, yazılı diğer argümanlar yatırımcının bu piyasa en güçlü referans kaynakları oluyor. Ayrıca varant demo hesapta pratik imkanı da yatırımcının varant bilgisini kontrol etmesi ve işlem stratejilerini geliştirmesi açısından yatırımcının en önemli yardımcıları arasındadır.

Varantlarda başaralı olarak yatırım yapma noktasında çok zengin eğitim argümanına ulaşma imkanına sahip olması, varant demo hesapta pratik imkanı gibi eğitim destekleri yatırımcının elini güçlendirir.

Varant yatırımcısının işlem başarısının artması için disiplinli ve sistemli olarak kendini geliştirmeye odaklanması gerekmektedir. Tüm finansal piyasalarda olduğu gibi varant piyasasında da bilgi güçtür.

Varantlarda yatırım çok kolaydır

Altın, döviz, hisse, endeks, petrol, döviz gibi çok çeşitli enstrüman grubunda varant yatırımı çok kolaydır. Zor olan karlı ya da kar potansiyeli olan varantlarda yatırım yapabilmektir. Bu aşamada ise yatırımcının en büyük yardımcısı uluslararası ve yerel piyasa deneyimi, kurumsallığı, inovatif çalışmaları, sektörün gelişimine sağladığı katkı dahil birçok alanda değerlendirme kuruluşları tarafından takdir edilmiş banka ve aracı kurumlardır.

Sektör lideri ve ödüllü kurumlar arasında yer alan GCM Yatırım birçok kez kaldıraçlı piyasalarda işlem hacmi lider olmuş, yurtdışı kurumlardan birçok kez en iyi aracı kurum ödülüne layık görülmüştür.

GCM Yatırım avantajları ile varantlarda yatırım imkanı

Kaldıraçlı piyasaların ödüllü ve lider kurumlarından GCM Yatırım dünya standartlarındaki teknolojik alt yapısı, güçlü öz sermayesi, profesyonel uzman kadrosu, alanında uzman analistleri, üstün müşteri memnuniyeti odaklı çalışan müşteri temsilcileri ile yatırımcı dostudur.

Varantlarda ve diğer enstrümanlarda bilgi için Kurumun müşteri temsilcilerinden yardım alabilirsiniz. Daha fazla bilgi için Kurumun web adresini ziyaret edebilirsiniz.

Varant Nedir?

Varantlara yatırım yapmak, varantlarda oluşan yatırım fırsatlarını değerlendirmek sermaye piyasalarının dikkat çeken yatırım enstrümanları arasında hızla yerini alıyor. Özellikle varantların minimal miktarla spot piyasa varlıklarına yatırım imkanı sunması bu enstrümanlarda işlem yapanlarının sayısını artırıyor.

Varantlarda yatırım yapanlar genellikle kaldıraçlı piyasalara işlem alışkanlığı olan yatırımcılar olmakla birlikte bu piyasada da yatırım yapmak isteyen yeni yatırımcılar varant nedir ve diğer enstrümanlar arasındaki farklılıklar nelerdir, avantajlar ve dezavantajları ve riskleri ve daha fazla konuda haklı olarak araştırma içine giriyor. Biz de bu çerçevede varant nedir ile başlayalım.

Varant nedir?

Varantlar, Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem gören menkul kıymet haline getirilmiş opsiyonlardır. Daha net ifade ile varantlar, spot piyasa ürünü dayanak varlığı önceden belirlenen bir fiyattan, belirli bir tarihe kadar ya da belirli bir tarihte alma ya da satma hakkı veren menkul kıymet niteliğindeki opsiyonlardır. Türev ve kaldıraçlı ürünlerdir.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kanunlarına göre varantlar banka ve aracı kurumlar tarafından Borsa İstanbul’da işlem görmek üzere ihraç edilir. Varant ihraççısı kurumun sürekli alış ve satış kotasyonu vermesi mecburidir. İhraççı kurum piyasa yapıcı olabileceği gibi ihraç edilen her varant için anlaşmalı başka piyasa yapıcılarda kotasyon verebilir. Varant ihraççısı da piyasa yapıcısı ilgili varantta likiditeyi sağlamak zorundadır.

Varantların temel özellikleri

-Varantlar borsaya kotedirler, her varant için bir piyasa açılır ve ihraç sonrası ikinci el piyasada işlem görürler.

-Varantlara spot piyasada işlem gören hisseler, dövizler, emtialar, kıymetli madenler, endeksler ve menkul kıymet sepetleri dayanak varlık olabilir. 

– Takası diğer menkul kıymetlerle aynıdır (T+2).

– Varantı satın alan yatırımcı, varant kullanımından doğan hakkı satın almış olur, yükümlülük altına girmez.

– Varantlar ihraççı aracı kurumlar tarafından sermaye temin etmek amacı ile ihraç edilemezler.  Şahsi sorumlulukları vardır.

– Varant ihraççısı aracı kurum veya anlaşmalı piyasa yapıcısı kurum piyasada likiditeyi sağlamak amacıyla sürekli kotasyon verme mecburiyetindedir.

–  Varantlarda vade sonunda kaydi veya nakdi uzlaşı vardır.

– Varantlarda alış ve satış kotasyonları zaman ve fiyat önceliği kuralına göre sisteme girer ve karşı emirlerle eşleşir. Tüm işlemler piyasa yapıcının verdiği kotasyonlar dahilinde gerçekleşir.

– Varantlarda açığa satış yapılamaz, seans içinde emir iptali serbesttir, pasif emir verilebilir.

– Varantlarda varantın fiyatı ne olursa olsun piyasa yapıcı en düşük kotasyon olarak alışta 1 kuruş, satışta ise 2 kuruştan fazla veremez.

-Varantlarda baz fiyat uygulanmaz, taban ve tavan sınırlaması yoktur, serbest marjlıdır.

– Varantlarda vade sonunda uzlaşı kaydi veya nakdi olabilir fakat pratikte nakdi uygulama gerçekleşmektedir. Vade sonunda uzlaşı vade sonunun üçüncü günü gerçekleşir.

– Varantlar kaldıraçlı ürünlerdir yatırımcı çok küçük miktarlar ve çok düşük maliyetlerle işlem yapma avantajına sahiptir. Ayrıca varantlar varant primi karşılığında kullanılabilir ve yatırımcının zararı kullanım fiyatı ile sınırlı iken kar limitsizdir.

– Varantlarda çift yönlü işlem, risk yönetimi, spekülatif kazanç gibi birçok avantajla işlem yapılabilir.

Varantlarda ve diğer kaldıraçlı ürünlerde GCM Yatırım avantajları ile işlem yapabilmek için GCM Yatırım’ın web adresini ziyaret edebilir, üstün müşteri memnuniyeti odaklı çalışan müşteri temsilcilerinden yardım alabilirsiniz.