Varant Kullanım Fiyatı Nedir?

Varant kullanım fiyatı kavramı, İngilizce söylemi ile strike price ya da exercise price, genellikle türev ürünler olan opsiyonlar ve varantlarda kullanılan fiyat tiplerinden biridir.

Varantlarda kullanım fiyatı diğer söylemi ile işleme koyma fiyatı, varantların çeşidine göre yatırımcının varantlara konu olan kıymeti alma ya da satma hakkına sahip olduğu fiyat seviyesidir.

Varant kullanım fiyatına dair bazı notlar

Varant kullanım fiyatları, varant ilk kez yazıldığında belirlenir. 

Varant kullanım fiyatları varant ihracında standartlaştırılmıştır.

Varant kullanım fiyatı, yatırımcıya varantı almadan önce dayanak varlığın hangi fiyata ulaşması gerektiği konusunda bilgi verir.

Spot fiyata yakın kullanım fiyatlı varantlar pahalı ve daha az riskli, spot fiyata uzak kullanım fiyatlı varantlar ise ucuz ve daha yüksek risklidir.

Varant kullanım fiyatı, başabaş noktası (kullanım fiyatı + alım varantı) açısından referans verilerdir.

Varant kullanım fiyatı ve dayanak varlık ilişkisi

Alım varantlarında,  başabaş noktası (kullanım fiyatı + alım varantı) dayanak varlığın fiyatının üzerinde ise yatırımcı kardadır. Başabaş noktası (kullanım fiyatı + alım varantı fiyatı) dayanak varlığın altında ise varant değersizleşir ve kullanılmaz.

Salım varantlarında,  başabaş noktası (kullanım fiyatı + alım varantı) dayanak varlığın fiyatının altında ise yatırımcı kardadır. Başabaş noktası (kullanım fiyatı + alım varantı fiyatı) dayanak varlığın üstünde ise varant değersizleşir ve kullanılmaz.

Varant kullanım fiyatı, varant primi ve vade sonu çağrı 

Dayanak varlık fiyatı ile alım varantı fiyatı arasında pozitif yönlü bir ilişki vardır; dayanak varlığın fiyatı artarken varant fiyatı da artar. Diğer taraftan satım varantlarında ise dayanak varlığın fiyatı ile varant fiyatı arsında negatif yönlü bir ilişki vardır. Dayanak varlığın fiyatı  yükseldikçe varantın fiyatı düşer.

Varant kullanım fiyatı ile alım varantı arasında ki ilişki negatiftir, işleme koyma fiyatı yükseldikçe alım varantlarının fiyatı azalır.  Satım (put) varantının arasında ise pozitif yönlü bir ilişki vardır ve varantlarının fiyatı artmaktadır.

Varantlarda GCM yatırım avantajları ile yatırım imkanı

Varantlar teorik olarak sınırlı zarar sınırsız kar potansiyeli taşımaları ve kaldıraçlı yatrım imkanı sunmalar acısından birçok yatırımcı için caziptir. Ayrıca risk yönetimi sağlaması, hedge imkanı sunması, spekülatif kazanç imkanı gibi özellikler varant enstrümanlarına ilgiyi artırmaktadır. Diğer taraftan varant kullanım fiyatı, varant fiyatı, dayanak varlık fiyatı gibi kavramlar ile birlikte delta, teat, rho, etkin kaldıraç gibi parametrelerde yatırımcıya karmaşık gelebilir. Bu kavramlar içinde yatırımcının varantlarda yatırım kararını etkileyen kavramlardan olan varant kullanım fiyatı, varant değerinin en önemli belirleyicisidir. Dolayısıyla varant kullanım fiyatı dahil tüm varant parametre ve kavramları hakkında bilgi almak, varant okuryazarlığı hususunda daha fazla bilgi edinmek isteyen yatırımcılar, bilinçli yatırımcı misyonu ile yatırımcı dostu olan GCM Yatırım’ın müşteri uzmanlarından yardım alabilir. Daha fazla bilgi için www.gcmyatirim.com.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.

Varant Piyasasının İşlem/Çalışma Saatleri

Varant piyasasının işlem ya da çalışma saatleri Borsa İstanbul tarafından belirlenmektedir. Piyasanın ve yatırımcının ihtiyaçlarına göre şekillenmiş olan varant piyasasının işlem veya çalışma saatleri spot piyasa fiyatlarına paralel şekilde devam eder. Böylece yatırımcı spot piyasalardaki enstrümanlara çok daha az miktarla kaldıraçlı olarak yatırım avantajı yakalar. Ayrıca varant piyasasının işlem ve çalışma saatleri spekülatif kazançlar kadar risk yönetimi açısından da yatırımcı için önemlidir.

Varant piyasasının işlem veya çalışma saatleri hafta içi 10:00 ile 18:00 arasındadır. Yarım iş günlerinde ise varant piyasasının çalışma/işlem saatleri 10:00 ile 12:30 arasındadır.

Varant piyasasında hisse senetleri, borsa endeksleri, dövizler, emtialar dahil çok zengin dayanak varlık çeşitliliğinde varant piyasasının avantajlı işlem koşulları ile yatırım yapılabilir. Mesela; gümüş ons, altın ons, brent petrol, pamuk gibi emtiaların dayanak varlık olduğu varantlarda spot piyasalara göre çok cüzi değerler ile yatırım yapılabilir.

Yine varant piyasasının işlem saatlerinde Borsa İstanbul’da işlem gören Akbank, Aselsan, Emlak Konut, Tüpraş, Sabancı Holding gibi Borsa İstanbul’un en gözde hisselerinin dayanak varlık olduğu hisse varantlarında avantajlı işlem imkanı yakalayabilirsiniz.

Varant piyasası işlem saatleri içinde işlem yapabileceğiniz diğer enstrüman grubu ise global ve yerel piyasaların popüler endeksleridir. DAX, S&P 500, Dow Jones, Euro Stoxx 50 ,  BİST 30, Likit Banka, Likit banka dışı endekslerin dayanak varlık olduğu endeks varantlarında fiyatlar hem yükselirken hem de düşerken yatırım fırsatlarını yakalayabilir çift yönlü kazanma imkanı bulabilirsiniz.

Varant piyasasında işlem gören tüm varant kategorilerinde varant işlemleri, sürekli işlem yöntemiyle ve piyasa yapıcılı olarak gerçekleştirilir. Varant ihraççısı aracı kurum ya da anlaşmalı kurumu piyasa yapıcı olarak sürekli alış satış kotasyonu verir. Aynı piyasada yatırımcıların işlemleri piyasa yapıcılar ile eşleşebileceği gibi diğer yatırımcı emirleri de eşleşebilir. Alış satış emirlerinin sisteme kabul edilmesi eşleşmesi fiyat ve zaman önceliği kurallarına göre olur. Emirler karşı taraftaki uygun fiyatlı alış satış emirleriyle veya kotasyon emirleriyle eşleşerek gerçekleşir.

Varant piyasasında işlem ve çalışma saatleri içinde varantların fiyat hareketleri yatırımcının alım varantlarında mı satım varantlarında mı işlem yapacağı kararını vermesinde çok etkilidir. Ayrıca yurt içi ve yurt dışı piyasalarda dayanak varlıkların fiyatlarını etkileyecek tüm gelişmelerde varantlarda hangi stratejiler ile işlem yapılacağını belirler. Nihayetinde varantlar vadeli ürünlerdir ve geliştirilen stratejilerin başarıya ulaşması için vade tarihini kapsayan stratejiler üretmek gerekmektedir.

Varant piyasasında başarılı işlem stratejileri geliştirmek ve güncel bilgilerle işlem yapmak için sektör uzmanlarından bilgi alabilirsiniz. Daha fazla bilgi ve avantajlı işlem koşulları için sektörün lider ve ödüllü kurumlarından GCM Yatırım’ın uzmanlarından yardım alabilirsiniz!

Varant Piyasasında Kaldıraç Kullanımı

Varant piyasasında kaldıraç kullanımı Forex ve VİOP gibi kaldıraçlı piyasalar ile benzer özellikler taşısa da varant piyasasında kaldıraç olarak tanımlanan sistem aslında etkin kaldıraçtır. Etkin kaldıracın varant piyasasının yatırımcıya cazip gelen avantajlı özellikleri ile etkisi daha güçlü olmaktadır.

Varant piyasasında kaldıraç kullanımında basit kaldıraç ve etkin kaldıraç olarak iki farklı tanımlama ile karşılaşılmaktadır. Her iki kaldıraç hesaplamalarının bilinmesi ve yatırım stratejilerine uygun kullanılması açısından dikkat edilmesi gereken incelikler vardır.

Varant piyasasında kaldıraç kullanımının detaylarına girmeden önce konunun daha iyi anlaşılması için şu tanımlar ve formüller üzerinde durmak gerekiyor.

-Varant piyasasında kaldıraç nedir,

-Varant piyasasında basit kaldıraç ve formülü, hesaplanması,

-Varant piyasasında etkin kaldıraç ve formülü ve hesaplanması

Varant piyasasında etkin kaldıraç ile basit kaldıraç arasındaki farklar.

Varant piyasasında kaldıraç nedir?

Varant piyasasında kaldıraç (gearing – ayarlama); spot piyasada işlem göre dayanak varlığı çok daha az miktarla alma -satma hakkı veren parametredir fakat bu parametre diğer piyasalarda kullanılan basit kaldıraç ile karıştırılmamalıdır.

Varantlarda ayarlama nedir;  spot piyasadaki dayanak varlığı sadece kullanım fiyatından alma – satma hakkıdır.

Ayarlama, temel olarak, dayanak varlık fiyatının, bir adet varantın kaç adet dayanak varlıkta işlem hakkı verdiğiyle (çarpan) çarpımının, varant fiyatına bölünmesi ile bulunur.

Varantlarda kaldıraç (ayarlama) kullanımına örnek

USD/TRY paritesi dayanak varlığının cari fiyatı 5,77

Varant kullanım fiyatı : 1,45 TL

1 Varant 10 ABD doları alma – satma hakkı veriyor.

Varant kullanım fiyatı 1,45 TL olsun. Spot piyasada 10 ABD doları pozisyon açmak için yatırımcının kullanacağı 57.7 TL’dir fakat yatırımcı 1,45 TL varant primi ile  spot piyasaya göre 1/39 oranında fiyat ile 10 ABD dolarını alma –satma hakkını elde etmektedir.

Varantlarda basit kaldıraç nedir?

Basit kaldıraç oranı,  dayanak varlığa doğrudan yatırım yapmadan, aynı varlığa ne kadar az miktarla işlem yapılacağını gösterir.  Dayanak varlık fiyatı ve varant değeri arasında birebir ilişki olduğunu varsayan basit kaldıraç şu formül üzerinden hesaplanır;

Basit kaldıraç= Hisse fiyatı/ ((varant fiyatı) x2 (dönüşüm oranı))

Varantlarda etkin kaldıraç nedir?

Etkin kaldıraç, dayanak varlık fiyatındaki yüzde bir değişime karşılık varant fiyatının yüzde kaç değişeceğinin göstergesidir.

Etkin kaldıraç: Ayarlama x Delta

Yüzdesel bazda gösterilir, mesela; dayanak varlık fiyatınki %1’lik değişimin varant fiyatında yaklaşık %10’luk harekete neden olacağı şeklinde düşünülür.

Dayanak fiyatındaki değişimler varant fiyatı ile birlikte kaldıraç ve delta parametrelerini de etkileyebileceğinden bu parametrelerin takip edilmesi doğru olur.

Etkin kaldıraç ile ilgili genel varsayım varant kâra geçtikçe etkin Kaldıraç düşerken zararda olan varantlar için de etkin kaldıraç yükselir.

Basit kaldıraç ile etkin kaldıraç arasında ki fark

Basit kaldıraç ile etkin kaldıraç arsındaki fark, basit kaldıraç dayanak varlık fiyatı ve varant değeri arasında birebir ilişki olduğunu varsayarken etkin kaldıraç deltaya odaklanarak daha gerçekçi bir sonuç verir.

GCM Yatırım avantajları ile varant işlemleri

Sektörün ödüllü ve lider kurumlarından geniş yetkili aracı kurum GCM Yatırım dünya standartlarında yeni nesil teknolojik alt yapı, güçlü mali yapı ve profesyonel uzman kadrosu ile finans piyasalarının önemli oyuncuları arasındadır.

Varantlarda ve diğer enstrümanlarda GCM Yatırım avantajları ile işlem yapabilirsiniz. Daha fazla bilgi için kurumun webadresini ziyaret edebilirsiniz.

Varant Fiyatına Etki Eden Faktörler

Varantların fiyatlarına etki eden faktörler arasında en güçlü olanı dayanak varlığın fiyat hareketi olsa da varant parametrelerinin de göz ardı edilemeyecek etkisi vardır. Varant parametrelerinin varant fiyatlarına etkisinin analiz edilmemesi ve yerine sadece dayanak varlık fiyat hareketlerine odaklanılması ise varantlarda kayıpların ana sebepleri arasındadır.

Varantların fiyatlarına etki eden faktörler dayanak varlık fiyatı, kullanım fiyatı, vadeye kalan gün sayısı, oynaklık, temettü, faiz gibi değişkenlerdir. Bu değişkenlerden ilk dördü varant fiyatı üzerinde güçlü etkiye sahipken temettü ve faiz oranının etkisi yok denecek kadar azdır.

Alış varantı Satış varantı
Dayanak varlık fiyatı Pozitif Negatif
Vadeye kalan gün sayısı Pozitif Pozitif
Örtük oynaklık Pozitif Pozitif
Faiz Pozitif Negatif
Temettü Negatif Pozitif
Yabancı para faiz oranı Negatif Pozitif

Varant parametrelerinin fiyatlara düşüş ve yükseliş yönünde etkisi

Dayanak varlığın fiyatı: Dayanak varlık  fiyatı ile alım varantı arasında pozitif etki varken, satım varantı arasında negatif etki vardır. Dayanak varlığın fiyatı artarken alım varantı yükselirken satım varantın fiyatı düşer. Dayanak varlığın fiyatı düşerken ise alım varantının fiyatı düşerken satım varantının fiyatı yükselir.

Vadeye kalan gün sayısı: Alış varantlarında da satış varantlarında pozitif etkiye sahiptir. Vadeye kalan gün sayısı artıkça alım ve satım varantlarının fiyatı artarken vadeye kalan gün sayısı azaldıkça alım ve satım varantlarının fiyatı düşer.

Örtük oynaklık: Örtük oynaklığın hem alım hem de satım varantları arasında pozitif etki vardır. Dayanak varlığın oynaklığı (volatilitesi)  artıkça alım ve satım varantlarının fiyatı artar.

Faiz: Piyasa faiz oranları ile alım varantı ile pozitif, satım varantı ile pozitif etki vardır. Faiz oranları yükselirken alım varantları da yükselirken satım varantlarının fiyatı düşer.

Temettü: Temettü ödemeleri ile ise alım varantları arasında ters ilişki söz konusu iken satım varantları arasında doğrusal ilişki vardır. Temettü ödemelerinde alım varantlarının fiyatı düşerken satım varantlarının fiyatı yükselir.

Yabancı faiz oranları: yabancı faiz oranları ile varantlar arasında etkileşim çok yoktur fakat döviz varantları için aynı şey söz konusu değildir.

GCM yatırım avantajları ile işlem imkanı

Varantlar dahil tüm kaldıraçlı ürünlerde ve küresel piyasaların popüler enstrümanlarında GCM Yatırım avantajları ile işlem yapabilirsiniz. Sektörün lider ve ödüllü kurumlarından GCM yatırım güçlü öz sermayesi, dünya standartlarında teknolojik altyapısı, alanında uzman profesyonelleri ile geniş yetkili yatırım kuruluşudur. Bilgi almak için GCM Yatırım’ın üstün müşteri memnuniyeti odaklı çalışan müşteri temsilcilerinden bilgi alabilir, Kurumun web adresini ziyaret edebilirsiniz.