Varantlara yatırım yapmak, varantlarda oluşan yatırım fırsatlarını değerlendirmek sermaye piyasalarının dikkat çeken yatırım enstrümanları arasında hızla yerini alıyor. Özellikle varantların minimal miktarla spot piyasa varlıklarına yatırım imkanı sunması bu enstrümanlarda işlem yapanlarının sayısını artırıyor.
Varantlarda yatırım yapanlar genellikle kaldıraçlı piyasalara işlem alışkanlığı olan yatırımcılar olmakla birlikte bu piyasada da yatırım yapmak isteyen yeni yatırımcılar varant nedir ve diğer enstrümanlar arasındaki farklılıklar nelerdir, avantajlar ve dezavantajları ve riskleri ve daha fazla konuda haklı olarak araştırma içine giriyor. Biz de bu çerçevede varant nedir ile başlayalım.
Varant nedir?
Varantlar, Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem gören menkul kıymet haline getirilmiş opsiyonlardır. Daha net ifade ile varantlar, spot piyasa ürünü dayanak varlığı önceden belirlenen bir fiyattan, belirli bir tarihe kadar ya da belirli bir tarihte alma ya da satma hakkı veren menkul kıymet niteliğindeki opsiyonlardır. Türev ve kaldıraçlı ürünlerdir.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kanunlarına göre varantlar banka ve aracı kurumlar tarafından Borsa İstanbul’da işlem görmek üzere ihraç edilir. Varant ihraççısı kurumun sürekli alış ve satış kotasyonu vermesi mecburidir. İhraççı kurum piyasa yapıcı olabileceği gibi ihraç edilen her varant için anlaşmalı başka piyasa yapıcılarda kotasyon verebilir. Varant ihraççısı da piyasa yapıcısı ilgili varantta likiditeyi sağlamak zorundadır.
Varantların temel özellikleri
-Varantlar borsaya kotedirler, her varant için bir piyasa açılır ve ihraç sonrası ikinci el piyasada işlem görürler.
-Varantlara spot piyasada işlem gören hisseler, dövizler, emtialar, kıymetli madenler, endeksler ve menkul kıymet sepetleri dayanak varlık olabilir.
– Takası diğer menkul kıymetlerle aynıdır (T+2).
– Varantı satın alan yatırımcı, varant kullanımından doğan hakkı satın almış olur, yükümlülük altına girmez.
– Varantlar ihraççı aracı kurumlar tarafından sermaye temin etmek amacı ile ihraç edilemezler. Şahsi sorumlulukları vardır.
– Varant ihraççısı aracı kurum veya anlaşmalı piyasa yapıcısı kurum piyasada likiditeyi sağlamak amacıyla sürekli kotasyon verme mecburiyetindedir.
– Varantlarda vade sonunda kaydi veya nakdi uzlaşı vardır.
– Varantlarda alış ve satış kotasyonları zaman ve fiyat önceliği kuralına göre sisteme girer ve karşı emirlerle eşleşir. Tüm işlemler piyasa yapıcının verdiği kotasyonlar dahilinde gerçekleşir.
– Varantlarda açığa satış yapılamaz, seans içinde emir iptali serbesttir, pasif emir verilebilir.
– Varantlarda varantın fiyatı ne olursa olsun piyasa yapıcı en düşük kotasyon olarak alışta 1 kuruş, satışta ise 2 kuruştan fazla veremez.
-Varantlarda baz fiyat uygulanmaz, taban ve tavan sınırlaması yoktur, serbest marjlıdır.
– Varantlarda vade sonunda uzlaşı kaydi veya nakdi olabilir fakat pratikte nakdi uygulama gerçekleşmektedir. Vade sonunda uzlaşı vade sonunun üçüncü günü gerçekleşir.
– Varantlar kaldıraçlı ürünlerdir yatırımcı çok küçük miktarlar ve çok düşük maliyetlerle işlem yapma avantajına sahiptir. Ayrıca varantlar varant primi karşılığında kullanılabilir ve yatırımcının zararı kullanım fiyatı ile sınırlı iken kar limitsizdir.
– Varantlarda çift yönlü işlem, risk yönetimi, spekülatif kazanç gibi birçok avantajla işlem yapılabilir.
Varantlarda ve diğer kaldıraçlı ürünlerde GCM Yatırım avantajları ile işlem yapabilmek için GCM Yatırım’ın web adresini ziyaret edebilir, üstün müşteri memnuniyeti odaklı çalışan müşteri temsilcilerinden yardım alabilirsiniz.